SHERLOCK’S GLOSSARY

Το εφαρμοσμένο θέατρο, που βρίσκει τις απαρχές του στα μέσα του 20ου αι. δημιουργήθηκε ως ένα κοινωνικό επακόλουθο της διεύρυνσης του θεάτρου πέρα από συμβατικούς όρους που το διέπουν (ηθοποιοί, σκηνή), όπου μέσω αυτού μπορούν να συντελεστούν σημαντικές αλλαγές σε κοινότητες ή συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες.

Επομένως, οποιαδήποτε μορφή θεάτρου που εμπλέκει ενεργά τους συμμετέχοντες σε εναλλασσόμενους ρόλους -ηθοποιού-ακροατηρίου-, θεωρείται εφαρμοσμένο θέατρο και μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχουμε, το θέατρο στην εκπαίδευση που μας αφορά, το θεραπευτικό θέατρο (ψυχόδραμα, δραματοθεραπεία), και άλλες μορφές.

Neuro (Νεύρο) – αναφέρεται, γενικά, στο νευροδιαδύκτιο ως σύστημα που λαμβάνει, μεταφέρει και επεξεργάζεται μηνύματα και εμπειρίες από το εξωτερικό περιβάλλον δια μέσου των αισθήσεών μας.

Linguistic (Γλωσσικός) – αναφέρεται στη μεγάλη σημασία και τη χρησιμότητα της γλώσσας, με την ευρεία έννοιά της, ως εργαλείο απόδοσης νοημάτων και έκφρασης των εμπειριών. Η “γλώσσα“ που χρησιμοποιούμε συνδέεται με τις προσωπικές μας εμπειρίες και καλύπτει τόσο τον προφορικό λόγο (λέξεις), όσο και τις κινήσεις και εκφράσεις – micro muscle movements.

Programming (Προγραμματισμός) – αναφέρεται στα μοτίβα λειτουργίας (προγράμματα/patterns) που υιοθετούμε, για να διαχειριστούμε το περιβάλλον στο οποίο κινούμαστε.

O κάθε άνθρωπος βιώνει, αντιλαμβάνεται, και δίνει νόημα στις εμπειρίες του με τρόπο μοναδικό. Τα εξωτερικά ερεθίσματα που συλλαμβάνονται μέσω των αισθήσεων, φιλτράρονται προσθέτοντας, αφαιρώντας και αλλοιώνοντας στοιχεία με βάση τις αξίες, τα πιστεύω, τα βιώματα του. Έτσι ο καθένας από μας διαμορφώνει μοτίβα με τα οποία αντιλαμβάνεται τη πραγματικότητα και λειτουργεί. Τα μοτίβα αυτά καθορίζουν το βαθμό με τον οποίο προχωράμε, πετυχαίνουμε ή δυσκολευόμαστε.

Ενώ το σύστημα NLP διανύει την 5η δεκαετία της επιστημονικής υποστασής του ο Νέος Κώδικας του NLP, έχει σχεδόν τα μισά του χρόνια και δημιουργήθηκε από τον John Grinder και τους επιστημονικούς του συνεργάτες ως αποτέλεσμα παρατήρησης της εφαρμογής του κλασικού κώδικα. Ενώ και τα δύο συστήματα μελετούν την ανθρώπινη συμπεριφορά μέσω των διδαγμάτων των Νευροεπιστημών και βάσει της νευροπλαστικότητας και μοιράζονται κοινές αξίες η θεμελειώδης διαφορά μεταξύ τους εστιάζει στο γεγονός πως ο Νέος Κώδικας κυρίως δίνει έμφαση στο Υποσυνείδητο ή Ασυνείδητο με στόχο την ανεύρεση κι αξιοποίηση υλικού που θα ευνοήσει τις θεμιτές αλλαγές στη ζωή ενός ανθρώπου.

Στην εφαρμογή του Κλασικού Κώδικα του NLP συνειδητά κάποιος επιλέγει την πηγή και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει ένα ζήτημα –καθώς βασική αρχή του συστήματος είναι ο σεβασμός στο μοντέλο του κόσμου καθενός, όπως κι αν εκείνος έχει δομίσει τον κόσμο ιδεών, σκέψεων και δράσεων του. Στο Νέο Κώδικα δημιουργείται το περιέχον εκείνο όπου μια σειρά από διαδικασίες, ειδικά παιχνίδια και τεχνικές ευνοούν την ελάχιστη αν όχι μηδενική συμμετοχή του Συνειδητού Νου κι έτσι σιωπούν τον εσωτερικό διάλογο που τυχόν εμποδίζει τη δημιουργία της λύσης, τον εντοπισμό ή και την εφαρμογή της. Όλο αυτό βασίζεται στο επιστημονικό αξίωμα πως για κάθε άνθρωπο το Υποσυνείδητο διασφαλίζει την επιβίωση και διαθέτει κάθε πηγή γνώσης σε συντριπτικά ποσοστά ώστε όταν ευνοηθούν οι συνθήκες να παρουσιάσει τη βέλτιστη επιλογή για τον άνθρωπο και τις συνθήκες που τον αφορούν.

To Pattern που έγινε γέφυρα ανάμεσα στον Κλασικό και στο Νέο Κώδικα του NLP είναι το 6 Step Reframe ή N Step Reframe, όπου ρητά χρησιμοποιείται ένα ακούσιο σήμα. Αυτό το αξίωμα διεύρυνε ο Νέος Κώδικας προσφέροντας στον άνθρωπο -που επιθυμεί να λύσει ένα ζήτημα, να φέρει μια αλλαγή, να περάσει ένα εμπόδιο μα δε γνωρίζει πως ή δεν ξέρει τι να ζητήσει- την ανεκτίμητη δυναμική να συνδεθεί απευθείας με το Ασυνείδητο και να ανασύρει το κάλλιστο για κείνον υλικό.

Οι ασυνείδητες διαδικασίες, όταν είναι σωστά οργανωμένες και τίθενται σε μια επιστημονική βάση, παράγουν βαθιές, μακροπρόθεσμες οικολογικές αλλαγές παρακάμπτοντας τους περιορισμούς της συνείδησης. Φέρνουν λύσεις δηλαδή σε ένα ζήτημα χωρίς να δημιουργούν προβλήματα στη σχέση του ενδιαφερομένου με το εργασιακό, οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον. Αυτές είναι οι λεγόμενες σύμφωνα με το NLP οικολογικά ελεγμένες αλλαγές.

Συχνά το Sherlock Your Mind μπορεί να απαντηθεί ως SYM δημιουργώντας με την ακροστιχίδα αυτή ένα διπλό metaphor. Τα metaphors, μεταφορές και παρομοιώσεις επί τω ελληνικότερω, είναι προσφιλή εργαλεία του συστήματος NLP.

To SYM είναι το Sherlock Your Mind με μια συλλαβή, γρήγορο και άμεσο και ταυτόχρονα είναι η ίδια ακριβώς μεταφορά για το Νου, όπως είναι η κάρτα Sim για τα κινητά μας τηλέφωνα.

Κανένα μενού και κανένα περιβάλλον δεν αποδίδει αν δεν έχει εισέλθει η κάρτα που αναλογεί στην προσωποποιημένη κωδικοποίηση των δεδομένων. Αυτή διευκολύνει τις συνδέσεις στο κινητό και τις συνάψεις αντίστοιχα στον εγκέφαλο.

Με το θέατρο στην εκπαίδευση, οι μαθητές παίρνουν ενεργό ρόλο, όχι μόνο για να παίξουν σε μια παράσταση αλλά και για την καλλιέργεια της μαθησιακής τους ικανότητας, την καλύτερη αφομοίωση των γνώσεων που διαρκώς προσλαμβάνουν, την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων ή την επίλυση συγκρούσεων που δημιουργούνται στην κοινότητα των μαθητών. Μαθητές όμως δεν υπάρχουν μόνο στο οργανωμένο σχολείο, μαθητές είμαστε όλοι όταν ενεργοποιούμε τις εγκεφαλικές μας δυνατότητες και δεξιότητες για να μάθουμε κάτι…

Ο βασικός στόχος του Δράματος στην εκπαίδευση για τον μαθητή – με την ευρεία πια έννοια- είναι να μπορέσει μέσα από τις θεατρικές φόρμες να διερευνήσει και να επικοινωνήσει το εκάστοτε νόημα και ως αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, θα μπορέσει να κατανοήσει τον εαυτό του και τον κόσμο. Το Δράμα δίνει την ευκαιρία στον μαθητή να αναπτύξει τα εκφραστικά του μέσα- σώμα, φωνή/λόγο- ενώ καλλιεργεί την παρατηρητικότητά του, αυξάνει την αυτοσυγκέντρωση του και αποκτά αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση.

Θεατροπαιδαγωγική καλείται η μεθόδος, που συνδυάζει το παιχνίδι και το θέατρο ως πρακτική τέχνη και την παιδαγωγική ως επιστήμη,
Το παιχνίδι προσεγγίζεται ως διαδικασία μάθησης: Η σύγχρονη παιδαγωγική και ψυχολογία τονίζει τη σημασία του παιχνιδιού στην ανάπτυξη και μάθηση. Έτσι από την αναπτυξιακή θεωρία του J. Piaget, που θεωρεί το παιχνίδι μέσο νοητικής ανάπτυξης και την κοινωνικο-ιστορική και πολιτισμική θεώρηση του Vygotsky, όπου τα δομικά γνωρίσματα του παιχνιδιού είναι η φαντασιακή κατάσταση, ο ρόλος και η απελευθέρωση από περιορισμούς με την ταυτόχρονη αποδοχή των κανόνων, διαπιστώνουμε τη σημασία του «παιχνιδιού» στη διαδικασία της μάθησης.

O Bruner υποστηρικτής μιας κοινωνικής κονστρουκτιβιστικής αντίληψης πιστεύει πως το άτομο διαμορφώνεται μέσω των πολιτισμικών προτύπων, δίνοντας έμφαση στον ρόλο του εκπαιδευτικού που θα οδηγήσει τον μαθητή στην ανακαλυπτική μάθηση. Το τρίπτυχο που απαρτίζει το όραμα του Bruner είναι η διαισθητική σκέψη, η παραγωγική σκέψη και η δημιουργική φαντασία.

Επομένως το παιχνίδι για τα παιδιά δεν είναι απλώς μια δημιουργική διαδικασία αλλά ένα μέσο όπου διαμορφώνεται η κοινωνική τους συμπεριφορά ενώ αποτελεί ένα μέσο μάθησης. Γιατί λοιπόν να μην μπορεί να εφαρμοστεί εξίσου αποτελεσματικά και στους ενήλικες;